Nöbetleri ilaçlarla kontrol altına alınamayan bazı epilepsili bireylerin nöbetlerini kontrol altına almaya yardımcı olan yüksek yağlı, düşük karbonhidratlı özel bir diyettir. Bir diyetisyen tarafından ayarlanır ve doktorlarca (diyetisyen, nörolog) takip edilir. Genelde çocuklar için kullanılır. Yiyecekler tartılır ve ölçülür. Yiyeceklerdeki yağ, protein, karbonhidrat değerleri dikkatlice hesaplanır. 1:4 veya 1:3 oranında hesap yapılır.
İnsan vücudu ihtiyacı olan enerjiyi elde etmek için önce glikoz yakar. Vücudun enerjiye ihtiyacı olduğunda eğer yeterli glikoz yoksa vücut enerji elde etmek için yağ yakar. Vücuttaki yağların parçalanması sonucu ketonlar ortaya çıkar. Ketonlar zararsızdır.
Ketonlar idrarda, kanda, nefeste tespit edilebilir. Keton seviyesinin yüksek olması nöbetlerin daha iyi kontrol edilmesini sağlar. Nöbetleri kontrol edecek seviyede keton üretimini sağlamak ve keton seviyesini korumak için ketojenik diyet uygulanır.
Ketojenik diyet çok kısıtlayıcıdır. Ketojenik diyetle aynı etkiyi oluşturacak, aynı mantıkta(yüksek yağ ve düşük karbonhidrat) farklı diyet yöntemleri geliştirilmeye çalışılmaktadır. Aynı mantığa dayanan yeni diyetlerle karıştırılmaması için bu diyet, “Klasik Ketojenik diyet” olarak adlandırılmaktadır.
Ketojenik diyet kimler için yararlı?
Klasik ketojenik diyet yetişkinler için önerilmemektedir. Modifiye Atkin diyeti yetişkinler için kullanılabilmektedir. Klasik ketojenik diyette olduğu gibi diyeti hazırlayan diyetisyen ve nöbet kontrolü için gittiği nörolog takip etmelidir.
Epilepsi sendromları ve epilepsiye yol açan diğer sendromlardan bazılarında yararlı olabilmektedir. Ketojenik diyetin işe yaradığı bilinen bazı sendromlar şunlardır:
- Dravet sendromu
- Rett sendromu
- İnfantil spazm (West sendromu)
- Doose sendromu
- Glut-1 Eksikliği
- Tuberoskleroz kompleksi
Parsiyel nöbetleri ve bir odak başlangıçlı nöbetleri olan epilepsi hastaları için uygundur. Son zamanlarda yapılan çalışmalar ketojenik diyetin bebeklerde de yararlı olduğunu göstermektedir.
Sadece ketojenik diyetle iyileşme görülmesi nadirdir. Daha çok kullanılan ilaçların azaltılmasına yardımcı olmaktadır. Diyet uygulanan çocukların nöbet sayısında %50 azalma mevcuttur. %10-%15’inde hiç ilaç kullanmasına gerek kalmamaktadır.
Herhangi bir yan etkisi var mı?
Diyet başlandıktan sonra ilk başta halsizlik görülebilmektedir. Çocuk hastalanırsa bu durum daha kötüleşebilir. Kişinin uzun süreli ketojenik diyet yapılması durumunda görülen diğer yan etkiler şunlardır:
- Böbrek taşı
- Kanda yüksek kolesterol düzeyi
- Kabızlık
- Büyümede yavaşlık
- Kemikte çatlama
Kaynakça
- https://www.epilepsysociety.org.uk/ketogenic-diet#.XXSheCgzZPY
- https://www.epilepsy.com/learn/treating-seizures-and-epilepsy/dietary-therapies/ketogenic-diet
