Fotosensitif epilepsiler
Işığa duyarlı epilepsi olarak da bilinir. Parlak ışık, tekrarlayan desenler ve yanıp yanıp sönen ışıklar nedeniyle nöbet geçirilen epilepsilerdir.
Fotosensitif epilepsiler 9-17 yaş arasında daha yaygındır. Yetişkinlerde görülme sıklığı daha azdır. Ailede daha önceden fotosensitif epilepsisi olan varsa sizde de görülme ihtimali vardır. Juvenil miyoklonik epilepsisi olan varsa bu ihtimal daha fazladır.
3-30 hertz arasında (saniyede yanıp sönme) nöbetleri tetikleyen genel oranlardır, ancak bu kişiden kişiye değişir. Bazı insanlar 60 hertz’e kadar olan frekanslarda hassas olsalar da, 3 hertz altındaki duyarlılıklar yaygın değildir.
Fotosensitif epilepsiler tek başına olabileceği gibi başka sendromlarla beraber görülebilir. Bunlar:
- Dravet sendromu
- İnfantil spazm (West sendromu)
- Çocukluk çağı absans epilepsi
- Lenox- Gastaut sendromu
- Juvenil miyoklonik epilepsi
- Juvenil absams epilepsi
Fotosensitif epilepsilerin tetikleyicileri nelerdir?
Tüm epilepsi hastaları için geçerli olan tetikleyiciler bu epilepsi hastaları için de geçerlidir. Bu epilepsilerde bazı ek tetikleyiciler vardır. Birçok tetikleyici olsa da en bilindiklerden bazıları şunlardır:
- Bisiklet ışıkları
- Tavan vantilatörleri
- Bilgisayar ekranları
- İnteraktif yazı tahtaları
- Sorunlu ampüller
- Televizyon ekranı
- Rüzgar tribünleri
- Stroboskop ışıkları
- Tekrarlayan ögelerden oluşmuş desenleri olan duvar, kağıt vb.
- Güneş ışığı
- Panjurlu yerlerde panjurun arasından geçen güneş ışığı
- Ağaçların arasından geçen güneş ışığı. Arabayla giderken veya rüzgarlı bir havanın olduğu durumlarda etkilidir.
- Kardan veya sudan yansıyan güneş ışığı
- Parmaklardan geçen güneş ışığı
Tetikleyicilere karşı nasıl önlem alınabilir?
- Düz ekran televizyon veya monitör kullanın.
- Televizyon izlerken kanallar arasında geçişi hızlı bir şekilde yapmayın.
- Ekranlara eğik oturarak bakın
- Güneş gözlüğü veya medikal özel gözlükler tamamen engellemese de tetikleyicilerin etkisini azaltabilir.
- İyi aydınlatılmış bir odada televizyon seyredin.
- Dışardayken olası bir tetikleyiciye maruz kalırsanız bir gözünüzü avucunuzun içine doğru sürün. Bu sabit bir desene bakıyormuş etkisi yapar. İki elinizle kaptırsanız ağaçların arasından geçen güneş ışığı gibi başka bir tetikleyiciye dönüştürmüş olursunuz.
- İnternet kullanırken otomatik oynatma seçeneğini kapatın.
- Ekran koruyucu kullanabilirsiniz.
- Fotoğraf çekilirken flaşsız çekmeye özen gösterin. Flaşla çekim mecburiyse flaşı düşük olarak ayarlayın.
- Ampul arıza nedeniyle yanıp yanıp sönüyorsa en kısa sürede değiştirin.
- Sizi etkilediğini farkettiğiniz şeylerden uzak durmaya çalışın.
Fotosensitif epilepsi nasıl teşhis ve tedavi edilir?
Teşhis edilmesinde en etkili EEG’dir. EEG çekimi sırasında ışık uyarımı yapılır. Bu uyarım sırasında beyindeki aktivitelerde anormallik görülür. Hasta ve hasta yakının anlattığı da teşhit etmeyi kolaylaştırır.
İlaçla tedavisi kolaydır. Ancak diğer sendromlar nedeniyle fotosensitif epilepsi söz konusuysa söz konusu sendromun türüne ve tedavi yöntemlerine uygun yöntemler izlenir.
Tetikleyicilerden uzak durmak tedavi sürecini olumlu etkiler.
KAYNAKÇA
- https://www.epilepsy.org.uk/info/photosensitive-epilepsy/triggers
- https://www.epilepsy.org.uk/info/photosensitive-epilepsy
- https://www.epilepsysociety.org.uk/photosensitive-epilepsy#.XUF16OgzZPY
- https://www.epilepsy.com/learn/professionals/about-epilepsy-seizures/reflex-seizures-and-related-epileptic-syndromes-0