Beyindeki ağların “itme-çekme” dinamiği nöbetleri durdurmanın anahtarı olabilir
ABD’nin Pensilvanya eyaletinde bulunan Carnegie Mellon Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, ilaca dirençli epilepsi tedavisinde devrim yaratabilecek önemli bir keşif yaptı. Beyin içindeki basınç miktarına bağlı olarak nöbetlerin beyinde yayılmasının önüne geçilebileceğini keşfetti.
Biyomedikal Mühendisliği Bölüm Başkanı Bin He, -Mayo Clinic işbirliğiyle-Annals of Neurology dergisinde parsiyel nöbetlerin “itme-çekme” (push-pull) dinamiğiyle düzenlenebileceğini tespit eden bir çalışma yayınladı.
“Multiple Oscillatory Push-Pull Antagonisms Constrain Seizure Propagation (Çoklu Salınımlı Push-Pull Antagonizmaları, Nöbet Yayılımını Sınırlandırır)” başlığıyla yayınladığı makale,ayrıca bir epileptik ağ içindeki eksitasyon-inhibisyon aktivitesinin dengesizliğinin, parsiyel nöbetin sekonder jeneralize dönüştüğü nöbetler için ümit verici bir biyolojik belirteç olabileceğini göstermektedir. Başka bir deyişle, tıp uzmanları beyindeki nöron ateşinin uyarılmasının ve inhibisyonunun dengesiz olduğuna işaret ettiğinde, bu dengesizliğin nöbetin beyinde yayılıp yayılmayacağının bir göstergesi olabilir.
He ve ekibi tarafından yapılan çalışmada araştırmacılar, hem yavaş hem de hızlı beyin ritimleri dahil olmak üzere çeşitli frekanslara bakarak sorunu ele alıyorlar. Ayrıca belirli bir ritmik bant için fonksiyonel ağların yeni analizini veya düşük ve yüksek beyin ritimleri arasındaki etkileşimi gerçekleştirdiler. Ekip, 24 fokal ilaca dirençli epilepsi hastasını incelemek için yeni bir “çapraz frekans yönlülük (CFA)” tekniği kullanarak, nöbetlerin beyin içerisinden yayılmasının “push-pull” antagonizma kontrol mekanizmasına bağlı olduğunu buldu. Bu “itme-çekme” mekanizması epileptik ağdaki bağlantıları ele geçirerek nöbetin baskılanmasına neden olabilir.
Araştırma, yaşları 4-46 arası değişen, ilaca karşı dirençli, nöbetleri parsiyel nöbetten jeneralize nöbete dönen, 12 kız ve 12 erkek olmak üzere toplam 24 hastayla yapıldı.
Biyomedikal Mühendisliği Bölüm Başkanı Bin He’nin açıklamalarından bazıları kesitler
“İnsanlar nöbetlerin yayılmasının temel olarak nöbetlerin beyinde nereden kaynaklandığına bağlı olduğunu düşünüyordu, ancak nöbetin yayılması aslında bu nöbet başlangıç bölgesini içeren çevre dokular tarafından düzenleniyor”
“Bir dizi elektrofizyolojik kayıt kullanarak, bunun mutlaka dışa doğru hareket etmediğini tespit ettik; bir hastanın çevresindeki dokudan nöbet başlangıç bölgesine doğru ne kadar ‘çekme’ aldığına ve aynı hastada nöbet başlangıç bölgesinden ne kadar ‘itmenin’ yayıldığına bağlıdır. Bu çekme zayıfsa, yayılacak. Eğer bu çekme güçlüyse, nöbeti olduğu yerde tutabilir ve yayılmasını önleyebiliriz.”
“Bu bulgunun önemli çıkarımları olacak ve gelecekteki tedavi seçeneklerinin sadece nöbet başlangıç bölgelerine değil, çevredeki dokulara da müdahaleleri göz önünde bulundurması gerektiğini öne sürüyor”
“Kritik ağ düğümlerinin daha ayrıntılı tanımlanması, nöromodülasyon kullanarak epilepsi için tedavilerin geliştirilmesine yardımcı olabilir.”
Bu çalışma, kısmen National Institute of Biomedical Imaging and Bioengineering (Ulusal Biyomedikal Görüntüleme ve Biyomühendislik Enstitüsü), National Institute of Neurological Disorders(Ulusal Nörolojik Bozukluklar Enstitüsü), National Institute of Mental Health (Ulusal Ruh Sağlığı Enstitüsü) ve National Center for Complementary and Integrative Health of the National Institutes of Health (Ulusal Sağlık Enstitülerinin Tamamlayıcı ve Bütünleştirici Sağlığı Ulusal Merkezi) tarafından finanse edildi.
Araştırmayla ilgili videolar
Araştırmayla ilgili bilgilendirmeyi yapan Bin He’nin açıklamasının yer aldığı video yukarıda, araştırma sürecinden bir kesitin yer aldığı video aşağıdadır. Videolar İngilizce’dir.