Duyarlı nörostimülasyon (RNS) nedir?
Nereye yerleştirileceği ve nasıl ayarlama yapılıp çalıştırılacağı kişiye göre değişir.
RNS sistemi 3 kademeli çalışmaktadır:
- Beyin dalgalarını nöbetin olduğu noktayı sürekli takip eder.
- Nöbete yol açabilecek anormal aktiviteyi tespit eder.
- Küçük patlamalar ve stimülasyon darbeler vererek nöbet aktivitesine hızlı bir şekilde karşılık verir. Bu sayede nöbet geçirmeden beyin dalgalarını normal aktiviteye döndürmektedir.
Beyni örten kemiğe bir cihaz veya uyarıcı eklenir. Teller, nöbet başlangıcı olan bir veya iki yere yerleştirilir. Stimülasyona bağlanır. Teller ve cihaz yerleştirildikten sonra hiçbir şekilde görülemezler.
RNS ayarları yapıldıktan sonra kişiye acı vermez ve kişi hiçbir şekilde olan biteni hissetmez.
RNS çalışmadığı zaman veya kişi kullanmak istemiyorsa kapatılabilir veya çıkarılabilir. Yani kalıcı değildir.
RNS yerleştirmeye kişinin uygun olup olmadığını anlamak için birçok test istenebilir.
RNS’yi kimler kullanabilir?
- 18 yaş ve üstü yetişkinlerde odak başlangıçlı veya parsiyel nöbetleri olan kişilerde kullanılabilir.
- Nöbet ilaçlarına ek olarak kullanılır. Ek tedavi denebilir.
- Dirençli epilepsili bireyler için tanımlanmıştır. En az iki ilaç birlikte kullanılmasına karşın nöbetleri kontrol altına alınamayan kişilerdir.
- Nöbetlerin bir noktada başlayan kişilerden, rezektif epilepsi ameliyatının yapılamayacak kişilerde kullanılabilir.
RNS’nin yan etkisi veya riski var mı?
RNS sisteminin yan etkisi ve yol açtığı riskler, tüm ameliyatlarda söz konusu olan enfeksiyon ve kanama riskidir. Bu RNS sisteminden kaynaklanmamaktır.
Vagus sinir stimülasyondaki gibi ses kısıklığı, nefes darlığı, öksürük gibi durumlar söz konusu değildir.
RNS ne kadar faydalı?
Tam bir tedavi olmasa da epilepsi nöbetlerini azalttığı gözlemlenmiştir.
Nöbet azaltmaya yönelik sonuçları
RNS sistemi kullanılan 270 hasta 7 yıl boyunca takip edildi. 1 yılın sonunda nöbetlerde %44 azalma, 2 yılda %53 düşüş, 3-6 yıl arasında nöbetlerde %66 azalma sağlanmıştır.
Bazı kişilerde iki nöbet geçirme aralığında artış belirtmiştir. İkinci nöbetler daha geç olmuştur.
Yaşam kalitesine yönelik sonuçları
RNS takılan 191 hasta gözlemlenen bazı iyileşmeler şunlardır:
- Fiziksel sağlık
- Nöbet geçirme endişesi azalma
- Duygusal sağlık veya ruh hali
- Bilişsel işleyiş (düşünme, hatırlama, konsantre olma vb)
Kaynakça
- https://www.neuropace.com/the-rns-system/
- https://www.epilepsy.com/learn/treating-seizures-and-epilepsy/devices/responsive-neurostimulation-rns
