Hormonlar ve Epilepsi
Hormonlar, iç salgı bezlerinden kana geçen ve başta organlar olmak üzere vücudun işleyişinde önemli rol oynayan maddelerdir. Vücudumuzda birçok hormon vardır.
Streoid hormonların seks hormonları olarak 3 ana grup vardır. Bunlar;
- Östrojenler
- Androjenler
- Progestojenler
Seks hormonlarının bazı işlevleri şunlardır:
- Üreme sisteminin kontrolü
- Üreme sisteminin koruma
- Duygular
- Davranışlar
- Kemiğin gücü
- Kas kütlesi
İki cinsiyette de bulunurlar. Ancak cinsiyetlerde farklı miktarda bulunurlar. Kadınlarda öne çıkan iki seks hormonu vardır.Bunlar:
- Östrojen
- Progesteron
Cinsel hormonların beyni etkilemeye başlaması doğumdan önce veya doğumdan sonraki bir veya iki ay içerisinde olur. Hormon beyni etkilemeye başlaması nöbetlerin de başlayacağına gelmez. Eğer böyle olsaydı herkeste epilepsi görülürdü.
Epilepsili bireylerdeki nöbetlerin tamamı hormonlar nedeniyle olmaz. Hormonlar nöbete yol açmaz;ancak hormonal değişimler epilepsi nöbetini etkiler. Bu değişim, kadınlarda adetin görülmesi nedeniyle kadınlarda daha etkilidir.
Kimi kadınlar hormonal değişimlere bağlı olarak nöbet paterninde değişim yaşarlar. Bu durum erken ergenliğe girmiş gençlerde ve adet dönemi gelmiş kadınlarda sık görülür.
Kimi kadınlar yumurtlama döneminde, adet başlamasından hemen öncesi veya başlangıcında nöbetlerinin sıklaştığını belirtir. Bu durum katamenial epilepsi olarak adlandırılır.
Yumurtlama döneminde nöbet artışı gözlenen kadınların yumurtlamayı uyaran östrojen hormonundaki artış nedeniyle olduğu düşünülmektedir.
Adet görmeden önce veya adet kanamanın ilk birkaç gününde önce nöbetlerinde artış olan kadınlarınsa progesterondaki hızlı düşüşe bağlı olduğu düşünülmektedir. Bu kadınların bir kısmı doğal progesteron almanın nöbet kontrolüne yardımcı olabileceğini görebilir.
Bazı kadınlar adet döngüsünün 2. haftası başlayarak nöbetin artmaya başladığını, ancak adet görmeye yakın nöbetlerinin azaldığını belirtmiştir. Bu kadınlarda yeterli yumurtlamanın gerçekleşmediği ve progesteron üretiminin yeterli olmadığı görülmüştür. İlacın menstrual döngüsünden önce kandaki değerinde düşüş olması durumunda da olabilir.
Nöbetleri beynin temporal lobunda başlayan kadınlarda yumurtlama, polikistik over, adet görmekte zorluk veya hiç olmama gibi üreme sorunları ve hormonal dengesizlik daha fazla görülmektedir. Bunun nedeni temporal loblar, yumurtalıklardan hormon üretimini ve yumurtlamayı düzenleyen başka bir beyin bölgesine (hipotalamus) doğrudan bağlıdır.
Bazı ilaçların hormonal değerlerde etkisi olduğu bilinmektedir. Kimi hormonal değerleri yükseltirken kimi hormonal değerleri düşürmektedir.
Kaynakça
- https://www.epilepsy.com/living-epilepsy/women/all-women/hormones-and-epilepsy
- https://www.journalagent.com/epilepsi/pdfs/JTES-42204-REVIEW-GENC.pdf
- https://www.epilepsysociety.org.uk/hormones-puberty-and-menstruation#.XMcJ02gzZPZ