2700 Yıllık Asur Tabletinde ‘Epilepsi İblisi’ Keşfedildi

Epilepsinin kötü ruhlardan, lanetlerden, cinlerden dolayı kaynaklandığı gibi yanlış düşünceler günümüzde de mevcuttur. Epilepsi hakkında bilgiler içeren ilk yazılı belgeler arasında olan Asur tabletlerinde de bu düşünce yer almaktadır.

‘Epilepsi iblisi’ Edubba Vakfı’nın sponsorluğunda yapılan araştırma çalışmaları sırasında bulundu. Epilepsi ile ilişkilendirilebilecek bir iblisin en eski örneği olma özelliğini taşıyor.

Asurlular

Asur eski bir krallıktı ve daha sonra günümüz Kuzey Irak’ın bereketli kesiminde Dicle Nehri üzerinde imparatorluktu. Asur, adını Irak’ın Musul şehrinin yaklaşık 100 km güneyinde bulunan Assur şehrinin yanı sıra ana tanrı Ashur’dan almıştır. Asur en eski uygarlıklardan biridir ve Asur tarihi MÖ 2500’den 612’ye kadar uzanmaktadır. Asurlulara ait tabletler, Eski ve Yeni Asur yazılarıyla yazılmıştır.

Asur Tabletleri

Başta Irak’ın kuzeyi olmak üzere Dicle Nehri hizasında kazılar yapıldıkça yeni tabletler çıkmaktadır. Bu tabletler Asurlular hakkında bilgi edinilmesini sağlamaktadır. Bu tabletler Eski Asur ve Yeni Asur yazılarıyla yazılmıştır. Ortadoğu ve Avrupa ülkelerinde bu tabletlere rastlamak mümkündür.

Sağlık alanında da tabletler mevcuttur. Bu tabletler arasında örnek olarak “Sakikku kil” gösterilebilir. ülkemizde Bu tabletler Urfa yakınlarında Sultantepe’de bulunan M..Ö. 718-612 yıllarına ait Yeni Asur yazısıyla yazılmış tablet yazıtlardır. 40 tabletten oluşmaktadır. Bir kısmında epilepsiden bahsedilmektedir. Başka ülkelerde de farklı tabletler mevcuttur.

Asurbilimci Troels Pank Arbøll, dört yıl önce Berlin’deki Ön Asya Müzesi’nde (Vorderasiatische Museum) eski tıbbi tedavilerle 2.700 yaşında bir çivi yazısı tableti okurken, yanlışlıkla tabletin ters tarafında kısmen hasar görmüş bir çizim keşfetti. Daha yakından incelendiğinde, metne göre korkunç hastalık Bennu-epilepsinin sebebi olan boynuzları, kuyrukları ve bir yılan diliyle bir iblis olduğu ortaya çıktı. Tablet, sağlık koşullarını tedavi etmek için kullanıldı ve bu ‘epilepsi iblisi’ nin keşfi, tıp ve sihrin birlikte olduğu dönemi daha iyi anlamamıza izin veriyor.

Epilepsi ile ilişkilendirilebilecek bir iblisin en eski örneği olma özelliğini taşıyor.

Troels Pank Arbøll’un üzerinde çalıştığı metin şimdi yok olan Semitik dil Akkad dilinde bir lehçede yazılmıştır. İşaretlerin Mısır hiyerogliflerini anımsatan bir sistemdeki seslerin yanı sıra tüm kelimeleri temsil ettiği çivi yazısı ile yazılmıştır. Bir kamış kalemi ile kil tabletlere bastırıldı. Bu nedenle, işaretler belirsiz olabileceğinden metinler yoruma tabi tutulabilir.

“Asurluların ve Babillilerin hastalıkları tanrıların, şeytanların veya büyücülerin neden olduğu fenomenler olarak gördüklerini uzun zamandır biliyoruz. Şifacılar bu doğaüstü güçleri ve onların neden olduğu tıbbi semptomları ilaçlar, ritüeller veya büyülerle atmaktan sorumluydu. semptomları kovmaktan ortaya çıkarmaktan sorumluydu. Tıbbi metinlerdeki iblislerin çok nadir örneklerinden birini, Asurların ve Babillerin Bennu adlı spesifik hastalık epilepsisine bağlamayı başardık.”

Bunu ilk kez doktora sonrası Troels Pank Arbøll’u açıkladı.

“Büyülü ve tıbbi tedavilere sahip çivi yazısı tabletlerinde doğaüstü güçlerin çizimleri çok nadirdir. Bir çizim olduğunda, genellikle şifacıların ritüellerinde kullandıkları figürlerden birini gösterir, iblisin kendisi değil. Ama burada bir sunumumuz var. Metni yazan şifacı olarak hayal ettiği bir epilepsi iblisidir.“

Akıl Hastalığı Düşüncesinin Tarihi

2.700 yıllık metinde tanımlanan hastalıklardan biri olan Bennu-epilepsi, eski Irak’ta korkuldu; semptomlar nöbetleri, bilinç kaybını veya akıl sağlığını içermekteydi ve bazı durumlarda hastalar keçi gibi bağırdılar.

Troels Pank Arbøll şunları diyor:

“Metin aynı zamanda iblisin ay tanrısı Sîn adına epilepsisi olan bir kişiyi etkilediğini söyledi. Böylece Asuriler ve Babiller ay, epilepsi ve delilik arasında bir bağlantı olduğuna inanıyorlardı. İzleyen binyılda bu fikir dünya çapında da yaygınlaştı ve hala İngilizce ‘lunacy’ kelimesinde de tespit edilebiliyor,Başka bir deyişle, en eski uygarlıklarda hastalık, tanı ve tedaviler hakkındaki görüşler, yakın tarihte bile, daha sonraki hastalık algıları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.”

‘lunacy’ kelimesi Türkçe’de şu anlamlara geliyor:

• Delilik
• Çılgınlık
• Cinnet
• Kaçıklık
• Akıl hastalığı